
COMO AFORRAR ENERXÍA?
Só con propoñelo e interiorizar certas pautas de conduta, entre todos podemos contribuír a reducir o consumo de enerxía sen renunciar en absoluto ao confort.
O uso correcto da calefacción, a auga quente, os electrodomésticos, a iluminación ou o aire acondicionado, tanto nas nosas casas coma no noso lugar de traballo, son claves para o aforro enerxético do país: ten en conta que os edificios supoñen o 30 % do consumo total de enerxía en España.

Confort:
con este termo referímonos ás condicións materiais que proporcionan benestar ou comodidade, xa sexa no fogar ou no centro de traballo.
CONSELLOS PRÁCTICOS
PARA AFORRAR ENERXÍA E DIÑEIRO
- Unha temperatura de 19ºC é abondo para manter o confort dunha vivenda.
- Apaga a calefacción mentres dormes e, pola mañá, agarda a ventilar a casa e pechar as fiestras antes de acendela.
- Coloca válvulas termostáticas en radiadores ou termóstatos programables; son solucións accesibles e sinxelas de usar, e aforrarás entre un 8 e un 13 % de enerxía.
- Se te ausentas por unhas horas, reduce o termóstato a 15 ºC (chamada posición “Economía” en moitos deles).
- Non agardes a que se estrague o teu equipo: o mantemento adecuado da caldeira individual fará que aforres enerxía.
- Purga os teus radiadores polo menos unha vez ao ano, ao iniciar a temporada de calefacción.
- Non cubras os radiadores nin poñas ningún obxecto obstaculizándoo, porque dificultarás a adecuada difusión do aire quente.
- Para ventilar unha habitación é suficiente con abrir as fiestras arredor de 10 minutos. Non se precisa máis tempo para renovar o aire.
- Pecha as persianas e cortinas pola noite. Evitarás importantes perdas de calor.

Unha variación de 1º C xera un aforro aproximado dun 7 % en climatización. Mediante o uso de aparatos como termóstatos ou programadores horarios podemos facer un uso e control máis efectivo da temperatura e da enerxía que consumimos.
CONSELLOS PRÁCTICOS
PARA O ILLAMENTO DA VIVENDA
- Se vas construír ou rehabilitar unha casa, non escatimes nos cerramentos exteriores (fiestras e balcóns). Aforrarás diñeiro en climatización e gañarás en confort.
- Instala fiestras con dobre cristal, ou dobre fiestra, e carpinterías con rotura de ponte térmica.
- Procura que as caixas das persianas non teñan físgoas e estean convenientemente illadas.
- Detecta as correntes de aire; suxeita unha candea acesa xunto a fiestras, portas ou onde creas que se producen infiltracións de aire.
- Se se filtra aire por portas e fiestras, tapa as físgoas con medios sinxelos e baratos como silicona, masilla ou un burlete.
- Se tes cheminea, pecha o tiro cando non a utilices.
Ademais, é moi importante ter a casa ben illada (o ideal son fiestras con dobre vidro e marcos con rotura de ponte térmica). Así, a demanda de enerxía será máis baixa e reduciranse as perdas de calor.
COMO AFORRAR AUGA QUENTE E ENERXÍA
- Os sistemas con acumulación de auga quente son máis eficaces que os sistemas de produción instantánea e sen acumulación.
- É moi importante que os depósitos acumuladores e as tubaxes de distribución de auga quente estean ben illados.
- Racionaliza o consumo de auga: Non deixes as billas abertas inutilmente (no afeitado, ou mentres cepillas os dentes).
- Ten en conta que unha ducha consume moito menos ca un baño (unhas catro veces menos auga e enerxía).
- Unha temperatura entre 30 ºC e 35 ºC é suficiente para sentirse cómodo no aseo persoal.
- Os goteos e fugas de billas ou cisternas poden supoñer unha perda de 100 litros de auga por mes. Evítaos!
- Emprega cabezais de ducha de baixo consumo. Gozarás dun aseo cómodo, gastando a metade de auga e, polo tanto, de enerxía.
- Coloca redutores de caudal (tamén chamados aireadores) nas billas.
- Se cambias a ducha, elixe unha con billas reguladoras de temperatura. Aforrarás entre un 4 e un 6 % de enerxía.
- Se cambias algunha billa, elixe unha monomando; é moito máis eficiente que ter dúas billas independentes para a auga fría e quente.

As instalacións solares térmicas son fiables, teñen unha longa vida útil (25 anos) e aforran moita enerxía, xa que reducen o consumo doutros combustibles (gasóleo, gas natural, electricidade) durante a maior parte do ano.
O Código Técnico da Edificación (CTE) obriga a instalar en todas as vivendas novas captadores solares térmicos para a xeración de auga quente sanitaria, co que se aproveita a enerxía ilimitada e gratuíta do sol.
Se a túa vivenda é máis antiga, tamén podes pensar en instalar paneis solares ou propoñerllo á túa comunidade de veciños e aproveitar as numerosas axudas existentes.
CONSELLOS PRÁCTICOS
PARA AFORRAR EN ILUMINACIÓN
- Sempre que sexa posible, aproveita a iluminación natural. Ningunha outra luz branca é tan pouco daniña para a vista.
- Utiliza cores claras en paredes e teitos: aproveitarás mellor a luz natural e necesitarás menos alumeado eléctrico.
- Non deixes luces acesas en habitacións que non esteas utilizando.
- Reduce ao mínimo a iluminación ornamental en exteriores.
- Mantén limpas as lámpadas e as pantallas, aumentarás a súa luminosidade, sen aumentar a potencia.
- Substitúe as lámpadas vellas por novas tipo LED. Co mesmo nivel de iluminación, aforran ata un 80 % de enerxía e duran 8 veces máis. Cambia, con prioridade, as que máis tempo están acesas.
- Adapta a iluminación ás túas necesidades e dá preferencia á luz focalizada: ademais de aforrar, conseguirás ambientes máis confortables.
- Se podes, coloca reguladores de intensidade luminosa: aforrarás enerxía.
- En vestíbulos, garaxes ou zonas comúns, é interesante colocar detectores de presenza para que as luces se acendan e apaguen automaticamente.

É un falso mito pensar que deixar as luces acesas consume menos enerxía que acender e apagar o interruptor cada vez que se usan. En ningún caso e con ningún tipo de luz.
Un bo sistema de iluminación é aquel que proporciona suficiente luz no lugar correcto e en función do uso que se dea a cada espazo.
Para evitar o dispendio, a iluminación debe ser enerxeticamente eficiente. Substituír as lámpadas por outras de tecnoloxía máis eficiente pode supoñer uns aforros superiores ao 80 %, mantendo o confort lumínico.
CONSELLOS PRÁCTICOS
PARA AFORRAR COS TEUS ELECTRODOMÉSTICOS
- Usa a lavadora, o lavavajillas e a secadora á súa máxima capacidade: ponos só cando estean cheos e, preferiblemente, nos programas económicos.
- Lava a roupa a baixa temperatura: o 90 % da electricidade que consume a lavadora é para quentar a auga.
- Centrifugar consume moito menos que utilizar a secadora.
- Evita aclarar os pratos antes de poñelos no lavavajillas, ou faino con auga fría. Reducirás o consumo de enerxía e de auga.
- Ao cociñar, xestiona con eficiencia os recursos. Por orde de menor a maior gasto: microondas, pota a presión, cociña e en último lugar, o forno eléctrico.
- Non uses o forno para cociñar pequenas cantidades de alimentos, nin para requentar ou desconxelar. É un dos electrodomésticos que máis consume.
- Aproveita a calor residual: se apagas a placa 5 minutos antes de retirar o recipiente, rematará de cociñarse coa calor que segue desprendendo.
- As placas de indución consumen menos electricidade que as vitrocerámicas convencionais.
- Evita o consumo pantasma provocado polo modo stand-by en televisores, ordenadores, consolas, equipos de música, etc. Enchúfaos a unha regreta con interruptor e apágaos cando non os uses.
- Cando adquiras un electrodoméstico novo, elixe a mellor clase de eficiencia!

Ademais de información relativa ao consumo, a etiqueta enerxética inclúe outros datos relevantes do equipo a ter en conta. Por exemplo, a etiqueta enerxética dunha lavadora inclúe ademais do consumo anual (kWh), o consumo anual de auga, os quilogramos de roupa que pode lavar, a eficiencia do centrifugado e o seu nivel sonoro.
Ao igual que ocorre coa iluminación, no mercado existen electrodomésticos que a igualdade de prestacións poden presentar oscilacións no consumo enerxético superiores ao 80 %. Estas diferenzas de consumo, ao longo da súa vida útil, supoñen un custe tan alto como innecesario.
Para que os consumidores coñezan a eficiencia dos produtos, a Unión Europea creou en 2021 unha nova normativa específica e única sobre Etiquetado Enerxético. Nela desapareceron as clases A+, A++ e A+++, que xeraban certa confusión, e identifícanse unicamente cunha letra, desde o A para os máis eficientes ata o G para os que máis consumen.
Antes de adquirir un electrodoméstico, é fundamental comprobar detalladamente toda a información da súa etiqueta enerxética e comparala con outros aparatos similares, para saber cal é a compra máis eficiente.
CLIMATIZACIÓN
A climatización consiste en acondicionar o aire a uns niveis de temperatura, humidade e calidade adecuados para o benestar das persoas segundo a época do ano, isto é, calefacción en inverno e refrixeración no verán. Para este fin, unha oficina “tipo” pode investir máis do 50 % do consumo enerxético total do edificio.
CONSELLOS PRÁCTICOS
PARA AIRE ACONDICIONADO NAS OFICINAS
- Utiliza as fiestras de forma intelixente. Por exemplo: se lles dá o sol, aproveita a súa calor en inverno, e baixa os toldos ou persianas en verán.
- Emprega o arrefriamento gratuíto: abre as fiestras durante a noite e as primeiras horas da mañá. Asegurarás a calidade do aire, unha boa ventilación natural e, á súa vez, aforrarás diñeiro e enerxía.
- Evita temperaturas superiores ao necesario e o gasto superfluo de enerxía que xeran. Os edificios públicos e centros de traballo deben axustar a calefacción a 19º en inverno e o aire a 27º no verán.
- Apaga os aparatos eléctricos que non se estean utilizando (lámpadas, fotocopiadoras, impresoras, ordenadores, etc.). Ademais do seu consumo, estes aparatos xeran calor nas oficinas.
- Mantén pechadas as portas e fiestras ao exterior cando funcionen os sistemas de climatización, e implica e conciencia aos teus compañeiros.
- Se o teu edificio posúe radiadores ou fan-coils (reixas de aire), non os cubras nin tapes con obxectos que impidan a difusión do aire, e usa o termóstato. E apágaos se es o último en marchar.
- Se o teu edificio ten algún tipo de control de acendido/apagado da climatización (horario ou por zonas ocupadas/de paso), apágaa nos espazos onde no sexa necesaria.

Nos edificios de oficinas hai un gran potencial de aforro enerxético, que pode conseguirse sen reducir o confort e sen grandes investimentos económicos. Os xestos máis sinxelos -e con custe cero- son os que teñen que ver cos nosos hábitos. Pero para corrixilos, é necesaria a concienciación e colaboración activa de todos os traballadores.
Seguindo unhas boas prácticas no uso da climatización, podemos lograr grandes beneficios. Pola contra, a manipulación dos termóstatos con pouco ou ningún criterio por parte dos usuarios pode supoñer avarías e aínda máis gastos.
ILUMINACIÓN
Un bo sistema de iluminación é aquel que proporciona suficiente luz no lugar correcto e en función do uso que se dea ao espazo iluminado, de forma que os empregados poidan realizar o seu traballo eficientemente e sen fatiga.
CONSELLOS PRÁCTICOS
SOBRE A ILUMINACIÓN NA OFICINA
- Aproveitar ao máximo a luz natural: mover os obxectos que impidan o paso da luz (armarios, andeis, plantas), colocar as mesas de traballo preto das fiestras, manter as persianas abertas, etc.
- Utilizar só as luces realmente necesarias. Un hábito tan sinxelo como apagar unha luz que non use ninguén pode representar un aforro de enerxía de ata un 10 %.
- Xera hábitos entre os teus compañeiros lembrándolles que non se esquezan de apagar ao marcharen. Os servizos de limpeza, conserxes, persoal de seguridade, etc. desempeñan un papel importante nesta acción.
- Utiliza lámpadas de baixo consumo (fluorescentes ou LEDs). Co mesmo nivel lumínico, o seu consumo enerxético é moitísimo menor e a súa vida útil moi longa, o que repercute en menores custes de reposición e mantemento.
- Unha oficina con sistemas de control de iluminación permite importantes aforros de enerxía, mediante medidas coma estas:
- Usar sistemas de xestión integrados. Fan posible programar acendidos e apagados, variar fluxos lumínicos, integrar detectores de presenza e controlar as instalacións do edificio de forma remota e simple desde un Smartphone, Tableta ou ordenador.
- Colocar detectores de presenza nas zonas de traballo, paso e acceso.
- Dar preferencia á iluminación localizada e adaptala ás necesidades de cada posto de traballo.
- Empregar reguladores electrónicos de intensidade luminosa nas luces preto de fiestras, que só se acenden se non hai luz natural.
- Reducir a iluminación en corredores e zonas de paso.
- A intensidade de luz descende cando se ensucian as lámpadas. Promove a súa limpeza periódica: aforrarás enerxía e mellorarás a calidade da iluminación.
- Tamén é posible aforrar na iluminación de emerxencia: as luces tipo LED requiren unha batería de menos capacidade e consumen menos.

Unha lámpada incandescente de 100 W funcionando durante 1200 horas emite á atmosfera 43 kg de CO2, mentres que o seu equivalente de tipo LED emite 5 kg de CO2.
Durante toda a súa vida útil, unha lámpada de tipo LED evitará emisións á atmosfera de máis de media tonelada de CO2 comparada cunha incandescente.
A iluminación pode mellorar o aspecto dun espazo e proporcionar un ambiente de traballo agradable, pero supón ata o 30 % do consumo enerxético total da oficina. Para evitar o dispendio, debe ser enerxeticamente eficiente. Substituír lámpadas por outras de tipo LED, as máis recomendables actualmente, pode aforrar ata un 80 % mantendo o confort lumínico.
EQUIPAMENTO OFIMÁTICO
Os equipos eficientes, os sistemas de aforro de enerxía e unha adecuada selección e uso destes equipos, son esenciais para lograr o obxectivo de aforro enerxético.
CONSELLOS PRÁCTICOS
PARA EQUIPOS DE OFICINA
- Utiliza as funcións apagar, suspender e hibernar do ordenador segundo a túa actividade. E apágao sempre ao finalizar o teu horario ou en vacacións.
- É mellor adquirir equipos con etiquetado Energy Star. Os ordenadores e monitores con este logotipo consumen entre un 25-60 % menos, e as impresoras son un 25 % máis eficientes.
- Para diminuír o consumo do teu monitor, aconséllase:
- Apagar a pantalla do monitor en paradas de máis de 10 minutos.
- Axustar o brillo da pantalla a un nivel medio ou baixo, fixado por defecto en moitos portátiles cando funcionan con batería (aforra ata un 40 %).
- Elixir fondos de pantalla con cores escuras (precisan un 25 % menos de enerxía ca unha pantalla branca).
- Utilizar un salva pantallas negro, sen imaxes nin animación.
- Evita o consumo pantasma en modo de espera (stand-by). Se dispós de regretas de enchufes con interruptor incorporado, apágao ao finalizar a xornada laboral. Así cortarás o subministro enerxético a todos os aparatos conectados.
- Utiliza a impresora de forma eficiente:
- Imprime documentos polas 2 caras e en branco e negro, ou usa as funcións de aforro de tinta e o modo borrador.
- Procura agrupar o envío dos traballos á impresora e axita o cartucho de tóner cando se está esgotando, fará aínda moitas copias.
- Establece un apagado centralizado de todos os aparatos ofimáticos fóra da xornada laboral, como as impresoras. Se a túa impresora é local, apágaa sempre que non se utilice.
- Solicita ao responsable de TI que configure o modo aforro de enerxía.

Un ordenador portátil pode consumir un 50 % menos ca un de sobremesa.
Nalgúns edificios, o equipamento ofimático (ordenadores, impresoras, fotocopiadoras, faxes, etc.) pode consumir ata o 20 % da electricidade. A metade desta cifra corresponde aos ordenadores persoais.
ASCENSORES
Os ascensores orixinan un considerable gasto enerxético e de avarías ou mantemento. O seu uso racional, tanto por parte do persoal coma dos visitantes, pode supoñer aforros importantes.
CONSELLOS PRÁCTICOS
PARA ASCENSORES
- Intenta subir e baixar polas escaleiras, especialmente entre plantas contiguas. É máis económico, ecolóxico e saudable.
- Se o edificio ten varios ascensores, preme só un botón de chamada.
CONSUMOS INDIRECTOS
No traballo tamén hai outras moitas pequenas accións que poden contribuír ao aforro enerxético e económico desde a orixe: reducir o consumo de papel, plásticos e outros materiais de oficina; reutilizar mobiliario, cables, compoñentes e envases; reciclar nos contedores correspondentes o papel, vidro, tóner, pilas, envases e outros residuos; facer un uso responsable da auga; e en xeral, estender e repetir os bos hábitos que xa incorporamos á nosa vida diaria.


Fuentes de los datos: IDAE y otros organismos oficiales