MUGIKORTASUN EFIZIENTEA ETA JASANGARRIA
Garraioa da Espainian energia gehien kontsumitzen duen sektorea, kontsumo nazional guztiaren % 40, hain zuzen ere. Autoek bakarrik gure herrialdeko guztizko energia-kontsumoaren % 18 da. Eta auto guztien artean, % 5 bat zertxobait soilik hornitzen da iturri berriztagarrietatik.
Hirietan, mugikortasuna autoaren mendekoa da, eta horrek tokia eta energia kontsumitzen ditu eta eskasia garrantzitsuak ditu hiru arlotan: ekonomian (garraioaren kostu handia), gizartean (gizarte- eta lurralde-bazterketak sortzen ditu) eta ingurumenean (airearen kalitatean eta pertsonen osasunean eragina du). Horri guztiari trafiko-pilaketak gehitzen badizkiogu, joan-etorrietan denbora gehiago galtzea, alferrik galdutako energia gehiago eta estres, neke eta suminkortasun handiagoa ere eragiten ditu.
Beharrezkoa da autoa arrazoiz erabiltzea, joan-etorrien beharra murriztea eta garraiobide efizienteagoak erabiltzea bultzatzea. Hau da, joan-etorriak ordena honetan egitea: oinez, bizikletan edo patinetean, garraio publikoan eta, azkenik, moto eta auto pribatuan egitea.
Garraio efiziente eta jasangarriago bat lortzeko trantsizio energetikoak oinarrizko hiru zutabe ditu:
- Autoaren mendekotasun txikiagoa duen hiri-mugikortasuna, erregai fosil gutxiago kontsumitu eta ingurumenean eragin gutxiago izango duena eta tokiak herritarrentzat berreskuratuko duena.
- Ibilgailuak pixkanaka elektriko eginez: bizikleta, patinete, motozikleta eta auto elektrikoak, entxufagarriak eta erregai-pilazkoak (horretarako garatu dira MOVES planak).
- Gidatze efizientea. Autoa erabili beste erremediorik geratzen ez denean, gutxienez, erregaia xahutu gabe erabiltzea.
Mugikortasun:
Mugikortasun efizientea eta jasangarria pertsonak eta salgaiak modu efizientean (hau da, emaitza berak lortzea baina ahalik eta baliabide gutxien erabiliz) eta jasangarrian (denbora luzean manten daitekeena baliabideak agortu eta ingurumenean kalte larririk eragin gabe) lekualdatzea da. Hiri-mugikortasuna hirian egiten diren joan-etorriak dira.
HIRI-MUGIKORTASUNERAKO AHOLKUAK
- Erabili garraio publikoa edo partekatu autoa bizilagunekin eta lankideekin. Ia beti dago alternatibaren bat; ahal bada, ez erabili autoa.
- Ibilbide laburretan, askoz ere efizienteagoa eta osasuntsuagoa da bidea oinez edo ibilgailu jasangarrietan egitea; adibidez,
- Trafikorik gabeko kaleek giza harremanak hobetzen dituzte, bizilagunen arteko interakzioa bultzatzen dute eta ekonomiari mesede egiten diote.
- Hiri barruan abiadura 30 km/h-ra mugatzean zirkulazioa lasaitzen da, eta istripuak izateko eta oinezkoak harrapatzeko arriskua txikitzen da.
- Gehien kutsatzen duten ibilgailuak hirietako erdiguneetara sartzea mugatzea mesedegarria da guztiontzat. Airearen kalitatea hobetzea benetako behar eta betebehar bat da.
Egunean 25 minutuz oinez ibiltzeak zazpi urtera arte luzatzen digu bizitza. Eta lanera joateko astean lau egunez 8 kilometro bizikletan eginez gero, urtean 750 kg CO2 gutxiago isurtzen dira.
MUGIKORTASUN ELEKTRIKOAREN AHOLKUAK
- Aprobetxatu laguntza zuzenak (MOVES III plana) ibilgailu elektriko eta hibrido entxufagarriak erosteko, baita kargatzeko puntuak instalatzeko ere.
- Geroz eta ibilgailu jasangarri gehiago daude: auto, moto, bizikleta eta patinete elektrikoak alternatiba onak dira hirian barrena mugitzeko.
- Gainera, garraiobide isilak eta fidagarriak dira, ez dute isuririk egiten eta errazak dira
- Pentsatu ingurumenean: hiritarren kontzientziazioak mugikortasun jasangarriago baten alde egiteko joera sortu du.
Ibilgailu elektriko batek ohiko ibilgailu batek baino askoz gutxiago gastatzen du. Aldea elektrizitatearen eta erregai-litroaren prezioen arabera desberdina bada ere, gutxi gorabehera, auto elektriko batean 100 km egitea 2 € kostatzen da, gasolinazko edo dieselezko auto batean baino sei aldiz gutxiago!
MODU EFIZIENTEAN GIDATZEKO AHOLKUAK
- Itzali motorra 60 segundo baino gehiago irauten duten geldialdietan (autoa automatikoki gelditzen ez bada).
- Martxan jartzea ezinbestekoa da aurrezteko. Ez azeleratu bat-batean, eta abiatu ibilgailua martxan jarri eta berehala.
- Erabili 1. martxa mugitzen hasteko soilik eta aldatu 2. martxara segundo pare bat pasatu eta gero.
- Martxa luzeak funtsezkoak dira erregaia aurrezteko. Aldatu lehenbailehen, eta gidatu biraketa gutxietan.
- Aldatu bizkor martxak. Ez duzu abiadurarik galduko, eta ez duzu berriro ere azeleratu beharko.
- Aukera desberdinak dituen aldaketa automatikoko auto bat gidatzen baduzu, aukeratu modu ekonomikoa.
- Begiratu errepideari ahalik eta urrutien gelditzeak edo azeleratzeak aurreikusteko.
- Mantendu abiadura konstante, energia zinetikoa ez galtzeko eta ibilgailuaren inertziak ahalik eta gehien aprobetxatzeko.
- Abiadura jaisteko, utzi autoari engranaje-martxarekin mugitzen frenatu eta geroko une horretan. Gidatzeko baldintzek onartzen badute, hobe da autoa abiadura murriztu gabe gelditzea.
- Ez egin bat-bateko azeleratze zakarrik eta bira askotan (ahal dela ez gainditu 2.500 rpm gasolinazko auto batean, eta 2.000 dieselezko autoan).
- Berrikusi pneumatikoen presioa: oso baxua bada, gehiago kontsumituko du.
- Ez utzi instalatuta parrilarik, ekipaje-tokirik, kutxarik… Muntatu behar dituzunean soilik.
Fuentes de los datos: IDAE y otros organismos oficiales